บาลีดิค

นิบาต ใช้ลงในระหว่างนามศัพท์บ้าง กิริยาศัพท์บ้าง  เพื่อบอก อาลปนะ (ภนฺเต), กาล (หิยฺโย), ที่ (อนฺโต), ...

การท่อง:  นิบาต ใช้ลงในระหว่างนามศัพท์บ้าง กิริยาศัพท์บ้าง  เพื่อบอก อาลปนะ, กาล, ที่ ...
คำในวงเล็บ ไม่ต้องท่อง ลงไว้เพื่อให้เห็นตัวอย่างศัพท์

การท่อง: ฮีโย ในวันวาน เมื่อวาน  
หิยฺโย/หีโย ออกเสียงเหมือนกันว่า ฮี-โย (hīyo)

• สุเว คำเดียว หมายถึง ในวันพรุ่ง(นี้)  เช่น โก ชญฺญา มรณํ สุเว. ใครพึงรู้ความตายในวันพรุ่ง
• สุเว สุเว คู่กัน แปลว่า ในวัน(หนึ่ง)ๆ หมายถึงทุกวัน =เทวสิกํ  เช่น
  กาฬปกฺเข ยถา จนฺโท  หายเตว สุเว สุเว ในกาฬปักษ์  พระจันทร์ย่อมเสื่อมลงทุกวันๆ ฉันใด

(พหิรา ใน ธอ ไม่พบ, ใน ไตร. พบ 1 แห่ง)

การท่อง:
กีว เพียงไร
ยาว เพียงใด  –  ตาว เพียงนั้น
ยาวเทว เพียงใดนั่นเทียว   –   ตาวเทว เพียงนั้นนั่นเทียว
ยาวตา มีประมาณเพียงใด  –   ตาวตา มีประมาณเพียงนั้น
กิตฺตาวตา มีประมาณเท่าไร  –   เอตฺตาวตา มีประมาณเท่านั้น
แล้วจบด้วย  สมนฺตา โดยรอบ

ในหนังสืออรรถกถาธรรมบทแปลโดยพยัญชนะที่ใช้กันอยู่
สมนฺตา แปลว่า โดยรอบ
เช่น สมนฺตา อารกฺขํ คณฺหถ. จงถือเอา ซึ่งการอารักขา โดยรอบ.
กิตฺตาวตา แปลว่า มีประมาณเท่าไร
ย -ใด 
กึ -ไร (คำถาม)

การท่อง:  ยถา เสยฺยถาปิ แม้ฉันใด ... 
(ยถา แปลว่า ฉันใด   เสยฺยถาปิ แปลว่า แม้ฉันใด)
ใน ไตร. ธอ.  เสยฺยถา มี ปิ ต่อท้ายเสมอ  เป็น เสยฺยถาปิ เท่านั้น

ในหนังสืออรรถกถาธรรมบทแปลโดยพยัญชนะที่ใช้กันอยู่ แปลว่า “โดย…”  ไม่ได้แปลว่า "ด้วย…"

ไม่มีคำว่า "ยถา" ในแบบ นิบาตบอกประการ

อัพยยปัจจัย ลงท้ายธาตุ เป็นเครื่องหมายวิภัตติ เช่น
กาตุํ  กาตเว ลง ตเว ตุํ ปัจจัย  เป็นเครื่องหมายปฐมาวิภัตติ จตุตถีวิภัตติ

กึ มี จิ ต่อท้าย ไม่ใช่คำถาม.  แปลว่า กาลไหนๆ